Od redakcji

   Milo mi przekazać Czytelnikom kolejny, już czternasty numer „Ciechanowskich Zeszytów Literackich”. To ważne, że od czternastu lat, zainteresowani literaturą i kulturą Północnego Mazowsza, mogą sięgać do naszego periodyku. Jest to drugi z kolei numer wydany przez niezależny Związek Literatów na Mazowszu (ZLM). Prezentujemy w nim, jak zwykle, twórczość nie tylko naszych autorów, ale różnych – starając się przekazać literackie tradycje regionu i odnotować najważniejsze wydarzenia w literaturze - czyli nie tylko z romantycznej Ziemi Ciechanowskiej, ale szerzej z Mazowsza, skąd przybywa nam członków, a także z kraju i zagranicy.
   Pragnę podkreślić, że nadal redagujemy pismo społecznie i w niewielkim gronie. Współautorów zapraszamy jedynie na uroczystą promocję naszego rocznika (podczas dorocznej Ciechanowskiej Jesieni Poezji), zaś druk - już tradycyjnie - wspierają finansowo Prezydent Ciechanowa, Starosta Ciechanowski i Marszałek Mazowsza. Po czternastu latach możemy z radością stwierdzić, że trafia on nie tylko do ponad trzydziestu najważniejszych bibliotek w Polsce (Biblioteka Narodowa nadała pismu ISBN i ISSN), ale ma też wielu odbiorców w kraju i za granicą.
   Tegoroczny tytuł - Zeszytu i jego pierwszego wiodącego rozdziału – Romantyczność pochodzi od Zygmunta Krasińskiego (1812-1849) – poety związanego z rodową Opinogórą pod Ciechanowem (mazowieckim Wawelem), gdzie młody hrabia wychowywał się, potem często bywał, mieszkał z rodziną, spoczął na zawsze w rodowej kaplicy i ma dziś jedyne Muzeum Romantyzmu w Polsce oraz pomnik dłuta znanego rzeźbiarza, Mieczysława Weltera. Z okazji 200-setnej rocznicy urodzin Marszałek Mazowsza ogłosił 2012 Rokiem Zygmunta Krasińskiego. Literaci włączyli się więc aktywnie w jego obchody – uczestniczą w przygotowanym kalendarium imprez, pod znakiem trzeciego wieszcza zaplanowano także CZL nr 14 oraz Jesień Poezji, podczas której tradycyjnie odbywa się promocja naszego periodyku.
   W głównym dziale Romantyczność, zajmującym jedną trzecią tego numeru CZL, postać i twórczość trzeciego wieszcza przybliża siedmiu autorów. Akademicy: prof. Piotr Roguski (Warszawa) i dr Dariusz Lebioda (Bydgoszcz) omawiają jego dwa główne dzieła: Irydion i Nie-Boską komedię; dr Waldemar Smaszcz (Białystok) przypomina romantyczne miłości i muzy Zygmunta Krasińskiego, dr Teresa Kaczorowska (Ciechanów, niżej podpisana redaktor pisma) odkrywa związki poety z najbardziej znanym artystą Ziemi Ciechanowskiej, Bolesławem Biegasem (1877-1954), a Janusz Dylewski (Mława) przebadał wystawianie jego twórczości na deskach polskich teatrów. Prozę urozmaica poezja dotykająca trzeciego wieszcza i jego Opinogóry: Magdaleny Plichty-Węgrzynowicz (Kraków), Wiktora Golubskiego (Ciechanów) oraz Janusza Dylewskiego (Mława).
   Zapraszam też Czytelników CZL na Strony nasze, gdzie jak zwykle publikujemy dowolne utwory członków Związku Literatów na Mazowszu; a także – po raz drugi – członków Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana w Sarbiewie. Warto zwrócić uwagę, że dwa utwory: poetycki dr. Teresy Kaczorowskiej i eseistyczny dr. Krzysztofa A. Dorosza SJ (Toruń) dotyczą twórczości Czesława Miłosza, którego rok obchodzono w 2011, nie tylko w Polsce. W rozdziale tym, tekstem Andrzeja Zygmunta Roli-Stężyckiego pt. Kontrowersyjny Piotr Skarga SJ z Mazowsza, odnotowaliśmy również trwający w 2012 – Rok Piotra Skargi.  
   Warto też zajrzeć na Strony gościnne, ażeby poznać dokonania współczesnych autorów z różnych zakątków kraju oraz z zagranicy, m.in. dwóch poetów z Serbii: Aleksandra Cortica oraz Ivana Korponai, a także całej gromadki z regionu Jesioników (Czechy) na czele z prof. Liborem Martinkiem z Opawy. Zapraszam też do lektury prozy i poezji Marka Czuku z Łodzi, Jadwigi Dąbrowskiej z Paryża, dr. Dariusza Dziurzyńskiego i Lidii Kosk z Warszawy,  Piotra Lenarczyka z Wrocławia. W rozdziale tym zamieszczono też wiersze Doroty Jaworskiej z Ukrainy i Adama Lizakowskiego z USA, którzy byli gości nowo organizowanych w Galerii im. B. Biegasa Powiatowego Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie cyklicznych Spotkań z Książką w Galerii.
   Wyjątkowe są w tym numerze Opinogórskie Spotkania z Literaturą, które od czterech lat organizuje z wybitnymi pisarzami, raz w kwartale, Muzeum Romantyzmu, a ja prowadzę je w nowym Dworze Krasińskich w Opinogórze. W tym numerze znajdą Państwo relacje (ze zdjęciami) z tych ciekawych spotkań i utwory trzech znanych poetów polskich: Kazimierza Brakonieckiego (Olsztyn), Adriany Szymańskiej (Pułtusk) i Wojciecha Wencla (Gdańsk).
   W rozdziale Laureaci naszych konkursów literackich gdzie prezentujemy poezję nagrodzoną w dwóch ostatnich edycjach ogólnopolskich konkursów poezji, które współorganizujemy z różnymi instytucjami kultury: „O Laur Opina” (Ciechanów-Opinogóra) i „O Laur Sarbiewskiego” (Płońsk). W ten sposób możemy zaprezentować Czytelnikom utwory ośmiu poetów z terenu całego kraju.
   Z kolei rozdział Recenzje, wspomnienia, opinie rozpoczynamy wspomnieniami – prozą i poezją – o pierwszym prezesie ciechanowskich literatów, poecie i prozaiku, z zawodu lekarzu medycyny śp. Alfredzie Borkowskim, który zmarł 12 lutego 2012 roku. Znajdą więc Państwo jego wiersze z ostatniego zbioru Ptaszki na drutach (2011), teksty Stanisława Kęsika, Teresy Kaczorowskiej, Marianny Olkowskiej, Barbary Krajewskiej, Bożenny Parzuchowskiej, Barbary Sitek-Wyrembek. Publikujemy też kilka recenzji – dr Elżbiety Juszczak (Koszalin), Zdzisława T. Łączkowskiego (Warszawa), Jana Zdzisława Brudnickiego (Warszawa), prof. Kazimierza Brauna (USA), Andrzeja Artura Falenty (Toruń), Donata Niewiadomskiego (Lublin) i prof. Wiesława Jana Wysockiego (Warszawa) - którzy omawiają nowo wydane książki naszych literatów.
   W ostatnim rozdziale Wydarzenia, kronika staraliśmy się, jak zwykle, odnotować najważniejsze wydarzenia z działalności Związku Literatów na Mazowszu oraz udział jego członków w szeroko pojętym życiu literackim w regionie, kraju i poza jego granicami. Podobnie jak w każdym z Zeszytów szeroko przewija się tematyka dotykająca Macieja Kazimierza Sarbiewskiego - plon odkrywania „polskiego Horacego” i rozpoczętych w 2005 roku przez ciechanowskich literatów Międzynarodowych Dni M. K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”. W tym numerze znajdą Państwo nowe interesujące spojrzenie na tę inicjatywę poetki i animatorki kultury z Krakowa, Magdaleny Plichty-Węgrzynowicz. Cenne są też relacje z naszych nowych imprez: „I Leśnych Impresji” oraz dwóch pierwszych Spotkań z Książką w Galerii.
   W sumie w tegorocznym zeszycie prozę i poezję prezentuje aż 43 autorów, w tym ośmioro z zagranicy (z USA, Francji, Serbii, Czech, Ukrainy). Mam nadzieję, że czternasty numer pisma, wzbogacony licznymi fotografiami, zaciekawi Państwa. Dziękujemy wszystkim Autorom za utwory, samorządom za pomoc w wydawaniu periodyku, zaś Czytelników prosimy o trwanie z nami. Cieszymy się, że stworzone w 1999 roku przez miejscowych literatów pismo stało się już trwałą wartością kultury - nie tylko na Ziemi Ciechanowskiej i nie tylko na Mazowszu.

Teresa Kaczorowska
18 sierpnia 2012